Trước ASEAN, Việt Nam phản đối tàu HD-8 Trung Quốc vi phạm chủ quyền

Một tàu hải cảnh của Trung Quốc. Ảnh: DefPost .

"Tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, trong đó có các hành động đơn phương như quân sự hoá, gia tăng tập trận quân sự, đặc biệt là tàu khảo sát HD-8 của Trung Quốc được các tàu hải cảnh và dân quân hộ vệ xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm đất liền của Việt Nam, tiến hành các hoạt động khảo sát trái phép", Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh ngày 31/7 phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 ở Thái Lan, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao.

Phó thủ tướng nhấn mạnh những hành động này vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Dịch tiếng Thái Lan tại Vinh, Nghệ An Nam theo Công ước Luật biển 1982. Đây còn là diễn biến tiếp theo của các hoạt động cải tạo bồi đắp quy mô lớn và quân sự hoá các cấu trúc tranh chấp trên biển. Các diễn biến này làm xói mòn lòng tin, gia tăng bít tất tay và ảnh hưởng trực tiếp tới hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, vi phạm Tuyên bố ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC) và đi trái lại cam kết duy trì môi trường thuận lợi cho thương thảo Bộ Quy tắc xử sự ở Biển Đông (COC).

Phó thủ tướng Phạm Bình Minh đề nghị ASEAN giữ vững kết đoàn và tiếng nói chung; tái khẳng định các nguyên tắc và cam kết đối với hoà bình và ổn định; lên tiếng kêu gọi kềm chế; không có các hành động đơn phương làm phương hại tiến trình đối thoại và cộng tác khu vực, cản ngăn hoạt động kinh tế hợp pháp của các nước ven biển và vắt xây dựng một COC hiệu lực, bản tính.

Chuỗi các hội nghị ASEAN tại Thái Lan, nước giữ vai trò Chủ tịch ASEAN năm nay, được tổ chức ngày 29/7 - 3/8 với sự tham dự của đại diện hơn 30 nước, trong đó có Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Ngọai trưởng Trung Quốc Vương Nghị.

Nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 (HD-8) trong những ngày qua có các hoạt động vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm đất liền Việt Nam ở khu vực phía Nam Biển Đông. Việt Nam đã thực hiện nhiều biện pháp hiệp như trao công hàm phản đối cho phía Trung Quốc, đề nghị rút ngay tàu khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 20/7 nhấn mạnh "hành động lặp đi lặp lại" của Trung Quốc nhằm vào hoạt động phát triển dầu khí ngoài khơi "đe dọa an ninh năng lượng khu vực , đồng thời làm suy yếu thị trường năng lượng Ấn Độ - thanh bình Dương tự do và cởi mở". Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Eliot L. Engel ngày 26/7 kêu gọi Trung Quốc rút tàu và kết thúc hành vi bắt nạt, vi phạm chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông.

Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN ngày 31/7 ra tuyên bố chung phân bua lo ngại về việc cải tạo đất, các hoạt động và sự cố nghiêm trọng tại Biển Đông. Họ kêu gọi các bên tự kìm nén, tránh hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình, giải quyết tranh chấp hòa bình theo luật pháp quốc tế.

Phương Vũ